Jak skutecznie odwołać się od decyzji podatkowej?

Od niekorzystnej decyzji urzędu skarbowego można odwołać się do izby skarbowej. Odwołanie, spełniające ustalone wymogi formalne, trzeba napisać i złożyć w ciągu dwóch tygodni. Podatnik, który o czymś zapomni, ma jednak czasami szansę naprawić swój błąd.

Braki formalne

Podatnik, niezadowolony z decyzji wydanej przez urząd skarbowy, ma prawo odwołać się do izby skarbowej. Odwołanie musi spełniać określone wymogi formalne. Powinny znaleźć się w nim następujące elementy: zarzuty przeciwko zaskarżonej decyzji, określenie istoty i zakresu żądania, przywołanie dowodów, określenie podatnika, od którego pochodzi podanie, jego adres, podpis.

W odwołaniu należy sprecyzować, w jaki sposób urząd skarbowy naruszył prawo, wydając decyzję. Można wskazać zarówno na uchybienia prawa materialnego, jak i nieprzestrzeganie przepisów proceduralnych. Urzędnikom można zarzucić np.: dokonanie błędnej wykładni prawa, naruszenie obowiązku zebrania całego materiału dowodowego, sprzeczność istotnych ustaleń ze zgromadzonymi w sprawie dowodami.

Na poparcie swoich twierdzeń trzeba wskazać dowody. Nie muszą to być nowe dowody. Wystarczy powołać się na te zebrane przez urząd skarbowy.

W odwołaniu należy także określić, czego oczekuje się od izby skarbowej w związku z formułowanymi zarzutami. Można domagać się uchylenia lub zmiany zaskarżonej decyzji - w całości bądź w części.

Odwołania składane przez podatników nie zawsze zawierają wszystkie wymagane elementy. Urzędnicy dają jednak szansę na ich uzupełnienie. Odbywa się to w trybie opisanym w art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej. Z przepisu tego wynika, że jeżeli podanie nie spełnia wymogów określonych przepisami prawa, wnoszący je wzywany jest do usunięcia braków. Ma na to 7 dni. Dopiero kiedy uchybienia nie zostaną usunięte w terminie, izba skarbowa nie musi zajmować się odwołaniem. Jest jednak jeden wyjątek: odwołanie, w którym nie podano adresu, od razu pozostawia się bez rozpatrzenia. Urzędnicy nie wzywają podatnika do usunięcia tego braku.

Postanowienie o pozostawieniu odwołania bez rozpatrzenia jest ostateczne.

Ważny termin

Na napisanie i złożenie odwołania jest 14 dni. Termin ten liczy się od dnia następnego po dniu, w którym decyzja wydana przez urząd skarbowy została doręczona podatnikowi. Nie uwzględnia się bowiem dnia, w którym miało miejsce doręczenie. Na sporządzenie odwołania zyskuje się poza tym więcej czasu, jeśli ostatni dzień terminu wypada w sobotę, niedzielę lub święto będące dniem ustawowo wolnym od pracy, np. 1 stycznia, 1 maja, 15 sierpnia. W takim wypadku odwołanie można złożyć w następnym dniu po dniu lub dniach wolnych.

Trzeba jednak zaznaczyć, że jeżeli podatnik ustanowił pełnomocnika, decyzję musi otrzymać pełnomocnik - o ile nic innego nie wynika z zakresu udzielonego mu umocowania. Doręczeniu pisma podatnikowi przypisuje się w takiej sytuacji jedynie funkcję informacyjną. Z punktu widzenia procesowego istotne jest to, czy i kiedy decyzję otrzymał pełnomocnik. Od dnia, w którym została mu ona doręczona, biegnie termin do złożenia odwołania.

Spóźnienie kończy się w zasadzie utratą możliwości uchylenia lub zmiany przez izbę skarbową niekorzystnego rozstrzygnięcia. Jedynym sposobem, aby do tego nie dopuścić, jest przywrócenie terminu do złożenia odwołania. Wchodzi to w rachubę, gdy spełnione są warunki określone w art. 162 Ordynacji podatkowej.

Odwołanie może po terminie skutecznie wnieść ten, kto uprawdopodobni, że nie ponosi winy za opóźnienie. Musi wykazać, że nie udało się go uniknąć z przyczyn losowych, np. pożaru, nagłej niedyspozycji, awarii komunikacyjnej. Niedbalstwo lub zaniedbanie przekreślają szanse na przywrócenie terminu. Urzędników nie przekonają takie wymówki, jak np. nieumyślna pomyłka w obliczeniu terminu czy nieuwaga pracownika odpowiedzialnego za wysłanie odwołania.

Podanie o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi. Wraz z nim trzeba złożyć odwołanie.

Pośrednictwo urzędu

Odwołanie wnosi się za pośrednictwem urzędu skarbowego, który wydał kwestionowaną decyzję. Można je wysłać na jego adres lub złożyć w siedzibie. Niektóre urzędy skarbowe umożliwiają wniesienie odwołania przez Internet - za pośrednictwem platformy ePUAP. Wystarczy wejść na stronę www.epuap.gov.pl, założyć konto i uzyskać tzw. profil zaufany. Taki profil jest odpowiednikiem bezpiecznego podpisu elektronicznego weryfikowanego certyfikatem kwalifikowanym.

Potwierdzeniem wniesienia odwołania przez Internet jest urzędowe poświadczenie odbioru.

Urząd skarbowy, do którego wpłynie odwołanie, musi ustosunkować się do zawartych w nim zarzutów. Ma na to 14 dni. Jeżeli uzna, że odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, wydaje nową decyzję, którą uchyla lub zmienia zaskarżone rozstrzygnięcie. W przeciwnym razie sprawa trafia do izby skarbowej. Urząd skarbowy przekazuje jej odwołanie, odpowiedź na zarzuty stawiane przez podatnika i akta sprawy.

Złożenie odwołania bezpośrednio w izbie skarbowej jest uchybieniem proceduralnym. Nie wiąże się jednak dla podatnika z negatywnymi skutkami. Wynika to z art. 170 Ordynacji podatkowej. Przepis ten stanowi, że w przypadku gdy organ podatkowy, do którego zostało wniesione podanie, jest niewłaściwy w sprawie, powinien niezwłocznie przekazać je organowi właściwemu. Podanie wniesione do organu niewłaściwego przed upływem terminu określonego przepisami prawa uważa się za złożone z zachowaniem terminu. Ma to chronić podatników przed nieznajomością struktury administracji podatkowej - także wówczas, gdy decyzja zawiera pouczenie o trybie wniesienia odwołania.

Odwołanie wysłane bezpośrednio do izby skarbowej zostanie więc rozpatrzone, o ile podatnik złoży je w ciągu 14 dni od doręczenia mu kwestionowanej decyzji urzędu skarbowego. Trzeba jednak liczyć się z wydłużeniem terminu załatwienia sprawy. Izba skarbowa musi bowiem przekazać odwołanie urzędowi skarbowemu i poczekać na jego odpowiedź.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.)