Poradnik VAT nr 16 (352) z dnia 20.08.2013

Zwrot zamiast zobowiązania podatkowego - decyzja wymiarowa w sprawie VAT

W deklaracji VAT-7 za maj 2012 r. wykazałem nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy w wysokości 5.000 zł. Kwotę zwrotu otrzymałem w terminie 60 dni od dnia złożenia deklaracji. Po przeprowadzonej w mojej firmie kontroli i postępowaniu podatkowym otrzymałem decyzję, z której wynika, że za ten miesiąc powinienem wpłacić zobowiązanie podatkowe w kwocie 3.500 zł. Jaką kwotę powinienem wpłacić do urzędu skarbowego na podstawie tej decyzji?

Deklaracja VAT złożona przez podatnika korzysta z domniemania prawdziwości. Co do zasady bowiem zobowiązanie podatkowe, kwotę zwrotu różnicy podatku, kwotę zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy o VAT przyjmuje się w kwocie wynikającej z deklaracji podatkowej, chyba że naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określi je w innej wysokości. Wynika to z art. 99 ust. 12 ustawy o VAT.

Zatem podatnik sam oblicza wysokość podatku VAT za dany okres rozliczeniowy (miesiąc bądź kwartał) i deklaruje odpowiednie kwoty. Mimo to wszystkie rozliczenia podlegają kontroli organów podatkowych. Kontrolowane są nie tylko same deklaracje podatkowe, ale również dokumenty źródłowe, umowy na podstawie których dokumenty te zostały wystawione, jak i prowadzone dla potrzeb VAT ewidencje sprzedaży i ewidencje zakupu.

W wyniku postępowania kontrolnego, a następnie - jeśli zachodzi taka konieczność - podatkowego, organ podatkowy, który stwierdził nieprawidłowości w rozliczaniu podatku wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego za dany okres, bądź wysokość nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w prawidłowej wysokości.

Podstawą wydania tzw. decyzji wymiarowej jest przepis art. 21 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.), w myśl którego jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik mimo ciążącego na nim obowiązku nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, to wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego.

Z kolei przepis art. 21 § 3a Ordynacji podatkowej stanowi, iż w drodze decyzji organ podatkowy określa prawidłową wysokość zwrotu podatku lub nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, jeżeli w postępowaniu podatkowym stwierdzi, że kwoty te są inne niż wykazane w deklaracji.

Z powołanych przepisów wynika, że decyzje wymiarowe wydać może organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w przypadku:

• zaniżenia w deklaracji zobowiązania podatkowego,
   
• zawyżenia w deklaracji kwoty zwrotu bezpośredniego,
   
• zawyżenia w deklaracji kwoty do przeniesienia na następny miesiąc,
   
• wykazania w deklaracji i otrzymania kwoty zwrotu, podczas gdy należało wykazać kwotę zobowiązania podatkowego,
   
• niezłożenia deklaracji oraz niewpłacenia kwoty zobowiązania podatkowego.

W przypadku gdy podatnik w deklaracji VAT wykazał kwotę nadwyżki podatku należnego nad naliczonym i kwotę tę w ustawowym terminie wpłacił na rachunek urzędu skarbowego, a następnie organ podatkowy na podstawie przeprowadzonego postępowania podatkowego określi, iż kwota ta została zaniżona, podatnik otrzyma decyzję określającą, na podstawie której będzie musiał uregulować powstałą zaległość podatkową wraz z odsetkami za zwłokę.

Warto przy tym pamiętać, że odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekracza trzykrotności wartości opłaty dodatkowej pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529) za traktowanie przesyłki listowej jako poleconej.

Zaległość podatkowa powstaje nie tylko wówczas gdy podatnik w deklaracji zaniżył kwotę zobowiązania podatkowego.

Uwaga

Jeżeli podatnik w pierwotnej deklaracji wykazał i otrzymał na rachunek bankowy zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, a organ podatkowy w toku postępowania uznał, że kwota zwrotu została zawyżona, to ta właśnie zawyżona przez podatnika kwota zwrotu w świetle art. 52 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej stanowi również zaległość podatkową.

W praktyce może się również zdarzyć sytuacja, o jakiej mowa w pytaniu, a mianowicie, że organ podatkowy wydaje decyzję określającą zobowiązanie podatkowe, podczas, gdy w pierwotnej deklaracji podatnik wykazał kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym.

Warto dodać, że nie w każdym przypadku gdy podatnik błędnie zadeklaruje kwoty podatku należnego czy naliczonego mamy do czynienia z zaległością podatkową. Zawyżenie w deklaracji VAT nadwyżki podatku naliczonego nad należnym jako kwoty do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy, nie skutkuje powstaniem zaległości podatkowej w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej.

Należy jednak pamiętać, że określona przez organ podatkowy właściwa kwota "do przeniesienia" na następny okres rozliczeniowy ma wpływ na prawidłowość rozliczeń podatku VAT w kolejnym, bądź kilku kolejnych okresach rozliczeniowych. Otrzymanie decyzji, w której organ podatkowy określa w prawidłowej wysokości kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny miesiąc oznacza, że podatnik musi przeanalizować rozliczenia za kolejny bądź też kilka kolejnych okresów rozliczeniowych. Należy wówczas odpowiednio skorygować deklaracje za okres (okresy) rozliczeniowe następujące po tym, w którym podatnik błędnie zadeklarował kwotę "do przeniesienia".

Kwota nienależnie otrzymanego przez podatnika zwrotu stanowi zaległość podatkową. Jeżeli w wydanej decyzji organ podatkowy określił podatnikowi kwotę zobowiązania podatkowego za dany okres rozliczeniowy, to kwota ta, wraz z wykazanym przez podatnika w deklaracji pierwotnej i otrzymanym zwrotem stanowi łącznie zaległość podatkową, którą należy wpłacić na rachunek urzędu skarbowego wraz z odsetkami.