Wniosek w sprawie rozłożenia na raty zaległości podatkowej w podatku VAT

Podatnicy VAT sami dokonują miesięcznego bądź kwartalnego rozliczenia podatku VAT, deklarując odpowiednie kwoty podatku należnego i naliczonego. W wyniku rozliczenia za dany okres powstaje zobowiązanie podatkowe (nadwyżka podatku należnego nad naliczonym), bądź też nadwyżka podatku naliczonego nad należnym, którą można wykazać do zwrotu na rachunek bankowy bądź do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy. Jeżeli podatnik nie uiści w terminie zobowiązania w podatku VAT, powstaje u niego zaległość podatkowa.

Zaległością podatkową zgodnie z art. 51 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) jest podatek nieuiszczony w terminie płatności. W odniesieniu do podatku VAT na równi z zaległością traktuje się także zwrot podatku, jeżeli podatnik otrzymał go nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej lub został on zaliczony na poczet zaległości podatkowej albo bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych (chyba że podatnik wykaże, że nastąpiło to bez jego winy).

Przykład

Podatnik VAT w deklaracji za wrzesień 2013 r. wykazał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym w kwocie 12.000 zł. Kwota ta została wykazana do zwrotu w terminie 60 dni od dnia złożenia deklaracji. Zwrot został dokonany w dniu 20 grudnia 2013 r. W maju 2014 r. podatnik stwierdził, iż w ewidencji sprzedaży za wrzesień nie ujęto dostawy na kwotę 10.000 zł netto plus VAT w wysokości 2.300 zł. Po uwzględnieniu tejże dostawy okazało się, że nadwyżka podatku naliczonego nad należnym za wrzesień 2013 r. wyniosła 9.700 zł.

Oznacza to, że kwota 2.300 zł nieujęta w deklaracji VAT-7 za wrzesień 2013 r. stanowi dla podatnika zaległość podatkową, którą należy uiścić z należnymi odsetkami za zwłokę. Podatnik powinien złożyć korektę deklaracji podatkowej za wrzesień wraz ze stosownym wyjaśnieniem przyczyn zaistniałej sytuacji (art. 81 § 2 Ordynacji podatkowej).

Przykład

W deklaracji VAT-7 za marzec 2014 r. podatnik wykazał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym w kwocie 10.000 zł. Podatnik wystąpił z wnioskiem o zaliczenie kwoty nadwyżki na poczet zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym za marzec 2014 r.

Po złożeniu deklaracji wraz z wnioskiem o zaliczenie kwoty zwrotu na poczet zobowiązania w podatku dochodowym, podatnik zorientował się, iż w deklaracji za marzec zawyżył kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym o 3.000 zł. Nienależnie wykazana i zaliczona na poczet podatku dochodowego nadwyżka podatku naliczonego za marzec 2014 r. stała się w związku z tym zaległością podatkową.

W praktyce często konieczność uregulowania zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę może przyczynić się do utraty płynności finansowej firmy. W szczególnych okolicznościach warto pamiętać o możliwości skorzystania z ulgi polegającej na rozłożeniu na raty zaległości podatkowych.

Składając wniosek o rozłożenie na raty zaległości podatkowej, należy jednak pamiętać, że o przyznaniu ulgi decyduje organ podatkowy. Rozpatruje on sytuację prawną i faktyczną danego podatnika oraz uwzględnia (bądź nie) istnienie przesłanek do udzielenia ulgi.

Uwaga

Decyzja organu podatkowego w sprawie rozłożenia na raty zaległości podatkowej ma zawsze charakter uznaniowy, nie może być jednak pozbawiona obiektywnej oceny sytuacji, w jakiej znalazł się podatnik w chwili składania wniosku.

Zwrot "ważny interes podatnika", użyty w przepisie art. 67a § 1 Ordynacji podatkowej, podobnie jak pojęcie "interes publiczny" wskazuje na dość znaczną nieostrość tego pojęcia, a zatem stwarza szerokie możliwości udowodnienia przez podatnika spełnienia warunku ubiegania się o przyznanie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych.

Aby ocenić czy jest szansa na udowodnienie organom podatkowym swego ważnego interesu, podatnik musi realnie skalkulować możliwość spłaty zobowiązań wobec budżetu. Jeżeli okaże się, że spłata tych należności nie zagraża w żaden sposób egzystencji podatnika – raczej trudno będzie liczyć na przychylność organów podatkowych w kwestii przyznania ulgi.

W wyroku z dnia 19 września 2013 r. WSA w Bydgoszczy (sygn. akt I SA/Bd 408/13, orzeczenie prawomocne) orzekł, iż stosowanie instytucji rozłożenia na raty należności podatkowych powinno sprzyjać ich realizacji, wobec czego stwierdzenie braku realnej możliwości wywiązania się podatnika z tych zobowiązań, uniemożliwia zastosowanie takiej ulgi.

Organ podatkowy dokonując oceny sytuacji podatnika bierze pod uwagę wyłącznie okres, w którym w danym momencie podatnik się znajduje. Rozpatruje się zatem sytuację materialną podatnika i jego realne możliwości spłaty zadłużenia w chwili, w której wniosek o przyznanie ulgi jest analizowany.

Uwaga

Podstawą przyznania ulgi w postaci rozłożenia zaległości podatkowej na raty jest złożony przez podatnika wniosek.

We wniosku podatnik powinien zawrzeć: swoje dane, datę i miejsce sporządzenia pisma, wskazanie urzędu skarbowego. Musi sprecyzować, jaka ulga ma być przyznana, jakiego podatku dotyczy i na jakich warunkach chciałby go uregulować. Jeżeli podatek ma być uiszczony w ratach, podatnik podaje ich wysokość i terminy wpłat. Wniosek wymaga uzasadnienia. Trzeba wykazać, co przemawia za uiszczeniem długu w systemie ratalnym. Naczelnik urzędu skarbowego może bowiem udzielić ulgi w spłacie zobowiązania podatkowego, gdy jest to uzasadnione ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym.

Podane we wniosku argumenty przemawiające za przyznaniem ulgi powinno się poprzeć dowodami. Mogą to być: zaświadczenie o dochodach, zaświadczenie o korzystaniu z opieki społecznej, kserokopie protokołów wystąpienia takich zdarzeń losowych jak kradzież czy pożar, dokumenty świadczące o konieczności ponoszenia sporych wydatków na leczenie itp. Należy jednak liczyć się z wezwaniem do złożenia uzupełniających wyjaśnień lub przedstawienia dodatkowych dokumentów.

**Przykładowy wzór wniosku o rozłożenie na raty zaległości podatkowej w podatku VAT**
Jan Kowalski ul. Polna 74-300 Myślibórz NIP 599-999-99-99	Myślibórz, 6.06.2014 r.
	Naczelnik Urzędu Skarbowego w Myśliborzu
Na podstawie art. 67a § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.), zwracam się z wnioskiem o rozłożenie na 10 rat zaległości podatkowej w podatku VAT wynikającej z decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 26 maja 2014 r., nr USII 124/05/2014. Uzasadnienie Prowadzę działalność gospodarczą jako czynny podatnik VAT od 2000 r. Rozliczam podatek VAT w miesięcznych deklaracjach VAT-7. Przeprowadzona w mojej firmie w dniach 7–11 maja 2014 r. kontrola wykazała nieprawidłowości w zakresie rozliczania podatku VAT, a dokładniej – stosowanej zaniżonej stawki podatkowej w stosunku do wykonywanych przeze mnie usług. W wyniku postępowania podatkowego wydano decyzję, w której określono zaległość podatkową w podatku VAT za okres od stycznia do grudnia 2013 r. w wysokości łącznej 60.000 zł. Ze względu na znaczną kwotę zaległości podatkowej i wysokość odsetek od tej zaległości, mam trudności z jednorazowym uregulowaniem ww. kwot. W marcu br. podpisałem umowę kredytową, inwestując tym samym w zakup niezbędnych w mojej firmie maszyn. Spłata jednorazowa tak znaczącej kwoty spowodowałaby utratę płynności finansowej mojej firmy. Uregulowanie zaległości podatkowej jest dla mnie istotną kwestią, jednak zgoda Urzędu na spłatę zaległości w dziesięciu ratach pozwoliłaby mi na dalsze prowadzenie działalności. Jednocześnie pragnę podkreślić, iż w wyniku wielokrotnie przeprowadzanych w mojej firmie kontroli podatkowych nigdy organy podatkowe nie stwierdzały nieprawidłowości w rozliczaniu należności podatkowych. Jest to więc pierwsza nieprawidłowość w zakresie rozliczania się z budżetem. Proszę o pozytywne rozpatrzenie mojej prośby.
	Jan Kowalski
Załączniki: 1) zaświadczenie z banku o wysokości zaciągniętego kredytu.

Uwaga

Przepisy Ordynacji podatkowej nie określają, na ile rat może być rozłożona zapłata zaległego podatku, ani jak wysokie mogą to być raty.

Rozstrzygnięcie może być zgodne z wnioskiem podatnika, może być mniej korzystne np. rozłożenie zaległości na mniej rat, niż wnioskowano lub też może być negatywne. Jeśli podatnik nie zgadza się z rozstrzygnięciem, może – w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji – wnieść odwołanie do właściwej izby skarbowej za pośrednictwem urzędu skarbowego, który wydał decyzję.

Warto pamiętać, że pozytywna decyzja w sprawie rozłożenia zaległości podatkowej na raty nie zwalnia podatnika z obowiązku zapłaty odsetek od zaległości podatkowych. Równocześnie z zaległością, na raty rozkładane są również odsetki, jakie powstały do czasu złożenia wniosku podatnika o rozłożenie zaległości na raty, włącznie z tym dniem.

Wynika to z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz. U. nr 165, poz. 1373 ze zm.).

Rozpatrując pozytywnie wniosek podatnika o rozłożenie zaległości podatkowej na raty, urząd skarbowy wydaje decyzję administracyjną, w której ustala opłatę prolongacyjną od kwoty zaległości.

Stawka opłaty prolongacyjnej zgodnie z art. 57 § 2 Ordynacji podatkowej wynosi 50% stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych. Opłata prolongacyjna naliczana jest według wzoru:

K × L × S	= OP = OPpz
365

Poszczególne symbole i liczby oznaczają:

K	-	kwotę odroczonego lub rozłożonego na raty podatku, odroczonej lub rozłożonej na raty zaległości podatkowej,
L	-	liczbę dni, na które odroczono termin płatności podatku lub zapłatę zaległości podatkowej bądź rozłożono na raty zapłatę podatku, lub zaległości podatkowej,
S	-	stawkę opłaty prolongacyjnej,
365	-	liczbę dni w roku,
OP	-	kwotę opłaty prolongacyjnej,
OPpz	-	kwotę opłaty prolongacyjnej po zaokrągleniu.

Jeżeli odroczenie lub układ ratalny dotyczy zaległości podatkowej, opłata prolongacyjna naliczana jest od dnia następującego po dniu, w którym podatnik złożył wniosek. Tak samo jednak jak w przypadku przyznania ulgi w spłacie podatków, nalicza się ją do dnia upływu terminu odroczonego albo terminu zapłaty poszczególnych rat. Opłata prolongacyjna, jaką trzeba uiścić w związku z zawarciem z fiskusem układu ratalnego, naliczana jest odrębnie od każdej raty. Tak jest zarówno w przypadku podatku, jak i zaległości podatkowej.

Obliczoną w ten sposób kwotę zaokrągla się do pełnych złotych. Końcówki wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki wynoszące 50 groszy i więcej – podwyższa do pełnych złotych.