Wynik kontroli skarbowej nie podlega zaskarżeniu

Wynik kontroli, jeśli wskazuje wyłącznie stwierdzone uchybienia oraz dokonuje ustaleń faktycznych, a tym samym nie dotyczy przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnień bądź obowiązków wynikających z przepisów prawa, nie podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego. Tak wynika z wyroku NSA z dnia 26 października 2012 r., sygn. akt II FSK 532/11.

W rozpatrywanej przez NSA sprawie kontrolowany podatnik odwołał się od wyniku kontroli przedłożonego mu przez urząd kontroli skarbowej. Dyrektor izby skarbowej stwierdził niedopuszczalność odwołania. Jego zdaniem wyniki kontroli, nie będąc decyzjami ani aktami lub czynnościami z zakresu administracji publicznej, dotyczącymi uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego nie podlegały zaskarżeniu - nie ustalały bowiem wysokości zobowiązań podatkowych. Ponieważ podatnik nie zgodził się ze stanowiskiem organu odwoławczego, sprawę skierował do WSA.

Sąd pierwszej instancji, nie podzielając argumentacji podniesionej w skardze, zwrócił uwagę, że wynik kontroli może w ogóle nie być kwalifikowany jako wynik kontroli w znaczeniu ustawowym i tym samym podlegać kontroli sądowej. Ponadto wyniki kontroli nie mają wiążącego charakteru również w kwestii przedstawionych w nim ustaleń stanu faktycznego - w trakcie późniejszego postępowania dowodowego można bowiem doprowadzić do zmienienia zawartych w nich ustaleń faktycznych.

Sprawa ostatecznie trafiła na wokandę NSA, który uznał, że skarga kasacyjna złożona przez podatnika nie ma usprawiedliwionych podstaw.

NSA w swoim wyroku w pełni podzielił, ugruntowane już w orzecznictwie stanowisko, z którego wynika, że zaskarżeniu do sądu administracyjnego podlegają wyłącznie takie akty lub czynności z zakresu administracji publicznej, które dotyczą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Oznacza to, iż kontrolą sądu objęte są tylko akty bądź czynności służące realizacji uprawnień albo obowiązków powstających ex lege, czyli niewymagających dalszej konkretyzacji w procesie stosowania prawa. Wspomniany wynik kontroli, jeśli wskazuje wyłącznie stwierdzone uchybienia oraz dokonuje ustaleń faktycznych, a tym samym nie dotyczy przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnień bądź obowiązków wynikających z przepisów prawa, nie podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego.

NSA podkreślił, że uznanie dopuszczalności skargi do sądu administracyjnego na akty lub czynności, powinno łączyć się z ustaleniem, że dotyczą one uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Charakter aktu lub czynności organów administracji publicznej będą wprawdzie miały sporządzane przez organy kontroli skarbowej wyniki kontroli, z tym jednak zastrzeżeniem, iż z takiego wyniku kontroli muszą wynikać dla strony określone uprawnienia lub obowiązki, znajdujące umocowanie w obowiązujących przepisach prawa. Według NSA, sam wynik kontroli stwierdzający nieprawidłowości, nawet w wypadku wszczęcia określonego postępowania, stanowić będzie wyłącznie jeden z dowodów w sprawie.