Jaki adres podać w rocznym rozliczeniu PIT?

W rozliczeniu PIT podatnik musi podać swój aktualny adres zamieszkania. Sprawa na pozór oczywista staje się często źródłem dylematów. Mają je osoby, które nie mieszkają w miejscu zameldowania, posiadają kilka domów, rozliczają się razem z małżonkiem, przeprowadziły się przed złożeniem zeznania i nie zgłosiły swojego nowego adresu.

Obowiązek podatkowy

Na osobach, które mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski, ciąży nieograniczony obowiązek podatkowy. Podlegają one opodatkowaniu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Osoby niemające miejsca zamieszkania w Polsce podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na jej terytorium. W obu przypadkach należy jednak uwzględniać umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska.

Za mającego miejsce zamieszkania w Polsce uważa się tego, kto na jej terytorium posiada ośrodek interesów życiowych (centrum interesów osobistych lub gospodarczych) bądź przebywa dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Wystarczy spełnienie jednej z tych przesłanek. Należy wyjaśnić, że na skupienie "interesów osobistych" w danym kraju wskazują powiązania rodzinne, aktywność społeczna i obywatelska, działalność polityczna, przynależność do organizacji itp. "Centrum interesów gospodarczych" to natomiast przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itp. (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 13 czerwca 2012 r., nr IPPB4/415-256/12-2/SP).

Adres podatnika

Kryterium wyboru urzędu skarbowego właściwego w sprawach podatku dochodowego od osób fizycznych - także prowadzących działalność gospodarczą - jest miejsce zamieszkania podatnika.

Roczne rozliczenie podatku dochodowego należy, co do zasady, złożyć w urzędzie skarbowym właściwym według miejsca zamieszkania w ostatnim dniu roku podatkowego, którego ono dotyczy. W przypadku PIT za 2012 r. bierze się więc pod uwagę miejsce zamieszkania z 31 grudnia 2012 r.

Zasada ta obowiązuje również małżonków korzystających z łącznego opodatkowania dochodów. Wspólne zeznanie składają w urzędzie skarbowym właściwym według miejsca ich zamieszkania. Jeżeli mają różne adresy, rozliczenie składają w urzędzie skarbowym właściwym dla jednego z nich. Wybrany urząd skarbowy wskazują we wspólnym zeznaniu.

Nie ma znaczenia miejsce i rodzaj zameldowania podatnika. Zameldowanie ma charakter administracyjny. Jest to czynność rejestracyjna potwierdzająca wyłącznie fakt stałego lub czasowego pobytu danej osoby w określonym lokalu. Adres zameldowania nie musi pokrywać się - i często nie pokrywa się - z miejscem faktycznego zamieszkania. W kontaktach z fiskusem liczy się natomiast to, gdzie podatnik mieszka, a nie, jaki jest jego adres zameldowania.

1.01.2016 r. - planowana data zniesienia obowiązku meldunkowego.

Przyjmuje się, że miejsce zamieszkania to miejscowość, w której dana osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu. Muszą więc wystąpić łącznie dwie przesłanki: obiektywna - fizyczne przebywanie w danej miejscowości, oraz subiektywna - zamiar stałego tam pobytu (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 14 listopada 2011 r., nr IBPBI/1/415-821/11/KB).

Zameldowanie czyni co najwyżej prawdopodobnym przypuszczenie, że w miejscu zameldowania podatnik ma także miejsce zamieszkania. Niedopuszczalne jest jednak przyjęcie założenia, że zameldowanie to miejsce zamieszkania. Miejsce zamieszkania danej osoby jest tam, gdzie znajduje się ośrodek jej osobistych i majątkowych interesów. Ma ona jednocześnie wolę stałego, a nie okazjonalnego tam przebywania. Można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania. Jeżeli poszczególne sfery życia podatnika wiążą się z różnymi miejscowościami, jako miejsce zamieszkania powinien wskazać tę, z którą jest najściślej związany.

Ważne są jednak dwa zastrzeżenia. Jeżeli zamieszkanie na terytorium Polski ustało przed ostatnim dniem roku podatkowego, właściwość urzędu skarbowego ustala się według ostatniego miejsca zamieszkania na jej terytorium. Natomiast osoby nieposiadające w Polsce miejsca zamieszkania, podlegające ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od dochodów (przychodów) osiąganych na jej terytorium, zeznanie składają w urzędzie skarbowym właściwym w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Aktualizacja adresu

W zeznaniu trzeba podać adres zamieszkania aktualny na dzień składania rozliczenia. To ważne w przypadku osób, które w tym roku przeprowadziły się i podlegają pod inny niż dotychczas urząd skarbowy. PIT za 2012 r. składają w urzędzie skarbowym właściwym według miejsca zamieszkania na ostatni dzień 2012 r. Wpisują w nim jednak swój aktualny adres.

Osoby, których identyfikatorem podatkowym jest numer PESEL, nie składają już dodatkowo zgłoszenia aktualizacyjnego. Podanie nowego adresu w zeznaniu rocznym uznaje się za dokonanie aktualizacji.

Inaczej jest w przypadku podatników identyfikowanych za pomocą NIP. Osoby niebędące przedsiębiorcami wpisanymi do CEIDG muszą zgłosić nowy adres zamieszkania, jeżeli nie pokrywa się on z adresem zameldowania. Czynią to na formularzu NIP-7. Wypełniony druk należy złożyć w urzędzie skarbowym lub wysłać na jego adres. Przedsiębiorcy wpisani do CEIDG zgłaszają swój nowy adres zamieszkania, gdy jest inny niż zameldowania, a także gdy pokrywa się on z adresem zameldowania, ale jego zmiana wymaga zgłoszenia w innych instytucjach niż urząd skarbowy, dla których CEIDG jest źródłem danych. Jako zgłoszenie aktualizacyjne składają wniosek CEIDG-1. Na dokonanie aktualizacji - złożenie NIP-7 albo CEIDG-1 - jest 7 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana danych.