Gazeta Podatkowa nr 57 (1932) z dnia 18.07.2022

Można raportować krajowe schematy podatkowe

Terminy związane z raportowaniem krajowych schematów podatkowych są zawieszone z powodu obowiązującego w Polsce najpierw stanu epidemii, a obecnie stanu zagrożenia epidemicznego związanego z COVID-19. Promotorzy, korzystający i wspomagający mogą jednak dobrowolnie składać raporty. I wielu z nich na to się decyduje, co pokazują statystyki publikowane przez Ministerstwo Finansów.

Zawieszony obowiązek

Obowiązek raportowania schematów podatkowych (MDR) został wprowadzony do polskiego prawa podatkowego 1 stycznia 2019 r.

Zgłoszeniu podlegają schematy podatkowe transgraniczne i krajowe. O ile na bieżąco trzeba raportować transgraniczne schematy podatkowe, to terminy składania informacji i zawiadomień dotyczących krajowych schematów podatkowych są zawieszone. Terminy te nie rozpoczynają się, a rozpoczęte ulegają zawieszeniu w okresie od 31 marca 2020 r. do 30. dnia następującego po dniu odwołania stanu epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego ogłoszonego w związku z COVID-19. Wskazuje tak art. 31y ust. 1 specustawy w sprawie COVID-19 (Dz. U. z 2021 r. poz. 2095 ze zm.). Obecnie na obszarze Polski obowiązuje stan zagrożenia epidemicznego związany z wirusem SARS-CoV-2. Został on wprowadzony 16 maja 2022 r. po zniesieniu stanu epidemii obowiązującego od 20 marca 2020 r.

Zawieszenie terminów nie wyklucza dobrowolnego wykonania obowiązków związanych z raportowaniem krajowych schematów podatkowych. Czynności dokonane przez promotorów, korzystających i wspomagających w okresie zawieszenia są skuteczne. Statystyki Ministerstwa Finansów pokazują, że wielu z nich nie czeka na "odwieszenie" terminów, aby złożyć informacje i zawiadomienia MDR. Z danych na koniec marca 2022 r. wynika, że złożono łącznie 33.699 dokumentów, podczas gdy na koniec marca 2021 r. było ich 23.089. Najwięcej w ciągu tego roku wpłynęło raportów MDR-1 (informacji o schematach podatkowych składanych głównie przez promotorów) oraz MDR-3 (informacji przekazywanych przez korzystających o zastosowaniu schematu podatkowego w danym okresie rozliczeniowym). Do 31 marca 2021 r. złożono 11.001 informacji MDR-1 (w tym 2.166 dotyczyło schematów transgranicznych), a do 31 marca 2022 r. było ich już 14.315 (z czego 3.083 w sprawie schematów transgranicznych). Liczba złożonych w porównywanym okresie informacji MDR-3 (pierwotnych i uzupełnień) to odpowiednio 8.137 (do końca marca 2021 r.) i 13.891 (do końca marca 2022 r.).

Pomocne interpretacje

Najwięcej problemów sprawia rozpoznanie, czy dane postępowanie stanowi schemat podatkowy, a w związku z tym, czy powstaje obowiązek jego zgłoszenia.

Uznanie uzgodnienia za schemat podatkowy zależy od spełnienia kryterium głównej korzyści i posiadania ogólnej cechy rozpoznawczej (łącznie) albo posiadania szczególnej cechy rozpoznawczej. Szczegółowy zestaw tych cech można znaleźć w art. 86a Ordynacji podatkowej. Jednocześnie schemat transgraniczny to, w pewnym uproszczeniu, uzgodnienie dotyczące operacji z udziałem podmiotów z więcej niż jednego państwa członkowskiego UE lub państwa UE i państwa trzeciego (przy spełnieniu przesłanek wskazanych w art. 86a § 3 Ordynacji podatkowej). Do tej kategorii nie zalicza się uzgodnień dotyczących wyłącznie podatku od wartości dodanej, w tym od towarów i usług, akcyzy lub ceł, nakładanych na terytorium państwa członkowskiego UE.

Niektórzy raportują część działań podatkowych "na wszelki wypadek" - przede wszystkim aby uniknąć dotkliwych sankcji karnych skarbowych. W rozwianiu wątpliwości pomocne mogą okazać się indywidualne interpretacje podatkowe. Dyrektor KIS uważa wprawdzie, że przepisy dotyczące schematów podatkowych jako niebędące przepisami prawa materialnego nie mogą być przedmiotem wyjaśnień, ale sądy administracyjne negują to stanowisko. Orzekają, że regulacje precyzujące zasady raportowania schematów podatkowych to przepisy materialnoprawne, ponieważ określają obowiązki o charakterze analitycznym i informacyjnym. Pełnią funkcję zbliżoną do informacji składanych w formie zeznań i deklaracji podatkowych.

Wewnętrzna procedura

Narzędziem pozwalającym na prawidłowe i terminowe wykonywanie obowiązków związanych z raportowaniem schematów podatkowych jest posiadanie wewnętrznej procedury.

Obowiązek opracowania i stosowania takiej procedury obejmuje osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które są promotorami, zatrudniają promotorów lub faktycznie wypłacają im wynagrodzenie. Podmioty te mają obowiązek wprowadzić wewnętrzną procedurę, gdy ich przychody lub koszty przekroczyły w roku poprzedzającym rok obrotowy równowartość 8.000.000 zł. Chodzi o przychody lub koszty w rozumieniu przepisów o rachunkowości ustalone na podstawie ksiąg rachunkowych. Podmiot zobligowany do posiadania wewnętrznej procedury w roku obrotowym kontynuuje jej stosowanie przez okres kolejno następujących po tym roku 3 lat obrotowych w przypadku, gdy wysokość przychodów lub kosztów nie przekroczy w roku poprzedzającym ten okres równowartości 8.000.000 zł.

Każdy podmiot opracowuje wewnętrzną procedurę z uwzględnieniem charakteru, rodzaju i rozmiaru prowadzonej działalności. Powinna ona w szczególności określać: działania i środki mające na celu prawidłowe wykonywanie obowiązków raportowych, zasady przechowywania dokumentów i informacji, normy przeprowadzania kontroli wewnętrznej lub audytu w zakresie przestrzegania ustalonych reguł, zasady zgłaszania przez pracowników rzeczywistych lub potencjalnych naruszeń przepisów o MDR. Precyzuje to art. 86l § 2 Ordynacji podatkowej.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1540 ze zm.)