Przegląd Podatku Dochodowego nr 3 (363) z dnia 1.02.2014

Informacja PIT-11

1. Kto i w jakim terminie składa PIT-11?

Sposób i termin przekazania informacji

Płatnik powinien przekazać PIT-11 podatnikowi oraz do urzędu skarbowego właściwego:

• według miejsca zamieszkania podatnika - jeżeli podatnik ma miejsce zamieszkania w Polsce,
   
• w sprawach opodatkowania osób zagranicznych - gdy podatnik nie ma miejsca zamieszkania w Polsce.

Wspomnianą informację można wydać podatnikowi w wersji tradycyjnej (papierowej) lub przekazać ją drogą elektroniczną.

Również do urzędu skarbowego PIT-11 można przekazać na kilka sposobów, w tym m.in. złożyć tę informację w okienku podawczym urzędu lub wysłać za pośrednictwem operatora pocztowego albo w formie dokumentu elektronicznego.

Informację PIT-11₍₂₀₎ za 2013 r. należy przekazać w terminie do 28 lutego 2014 r. (piątek).

Wspomniany termin nie obowiązuje płatników, o których mowa w:

• art. 31, 33 i 35 updof - u których obowiązek poboru zaliczki na podatek ustał w trakcie 2013 r., a płatnik wystawił informację PIT-11 i przekazał ją podatnikowi oraz do urzędu skarbowego w terminie 14 dni od złożenia przez podatnika wniosku o jej wydanie,
   
• art. 41 ust. 1 updof - którzy zaprzestaną prowadzenia działalności przed końcem lutego 2014 r., a w związku z tym będą musieli przekazać informację PIT-11 do dnia zaprzestania tej działalności.

Dane zamieszczane w informacji

W informacji PIT-11 płatnik wykazuje w szczególności:

• przychody podlegające opodatkowaniu,
   
• koszty uzyskania przychodów uwzględnione przy poborze zaliczek na podatek,
   
• dochód,
   
• kwotę pobranych zaliczek na podatek.

W kwocie przychodów nie uwzględnia się przychodów wolnych od podatku na podstawie przepisów ustawy o PIT oraz przychodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. W informacji tej wykazuje się natomiast dochody wolne od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

Ponadto w PIT-11 wykazuje się dane o wysokości podlegających odliczeniu odpowiednio od dochodu i podatku, pobranych ze środków podatnika, składek na ubezpieczenia społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne. Dotyczy to zarówno składek odprowadzonych - zgodnie z odrębnymi przepisami - do polskiego, jak też do zagranicznego systemu ubezpieczeń.

Informacja z załącznikiem PIT-R

Płatnik, który w 2013 r. wypłacał podatnikowi kwoty z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich określonych w art. 13 pkt 5 i 6 updof, obowiązany jest sporządzić informację PIT-R₍₁₆₎.

Informacja ta stanowi załącznik do informacji PIT-11₍₂₀₎, jeżeli wartość wypłaconych należności, w tym z tytułu:

• diet i innych należności za czas podróży,
   
• diet oraz zwrotu kosztów związanych z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich,

przekracza kwoty objęte zwolnieniem od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) i pkt 17 updof. Wówczas kwotę wypłaconych należności, pomniejszoną o część wolną od opodatkowania, przenosi się do wiersza 7 w części E PIT-11.

Natomiast, jeżeli w 2013 r. płatnik wypłacał podatnikowi jedynie należności z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich, a ich wysokość nie przekroczyła kwot wolnych od podatku, do 28 lutego 2014 r. płatnik powinien przekazać tylko PIT-R₍₁₆₎. W takim przypadku płatnik nie ma obowiązku sporządzenia PIT-11.

2. PIT-11 dla pracownika przebywającego za granicą

Jeśli pracownik w trakcie wykonywania pracy za granicą pozostawał polskim rezydentem podatkowym, to obejmuje go tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy. Oznacza to, że podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swych dochodów, bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Z tego względu w informacji PIT-11 sporządzanej dla takiego pracownika, pracodawca wykazuje również jego dochody z pracy wykonywanej za granicą (w tym dochody zwolnione od opodatkowania w Polsce na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania).

Gdy zagraniczne dochody są wolne od podatku na podstawie umowy

Dochody uzyskane za granicą są zwolnione od podatku w Polsce, jeśli stosowna umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu przewiduje stosowanie metody wyłączenia z progresją.

Przy metodzie wyłączenia z progresją dochody uzyskane za granicą są zwolnione od podatku w Polsce, ale mają wpływ na podatek od dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce. Zagraniczne dochody uwzględnia się do ustalenia stopy procentowej, według której będzie obliczony podatek należny od dochodu uzyskanego w Polsce.

Jeśli na podstawie właściwej umowy, dochody są wolne od podatku, wówczas w informacji PIT-11 pracodawca powinien wykazać w:

• poz. 28 - dochód pracownika oddelegowanego do pracy za granicą, tj. przychód za okres oddelegowania pomniejszony o 30% diety, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 20 updof oraz o koszty ustalone zgodnie z art. 22 ust. 2 updof,
   
• poz. 66 - składki na ubezpieczenia społeczne, podlegające odliczeniu od dochodu (w tym także zagraniczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2a updof, które dodatkowo podaje się w poz. 67),
   
• poz. 68 - składki na ubezpieczenie zdrowotne, podlegające odliczeniu od podatku (w tym także zagraniczne, o których mowa w art. 27b ust. 1 pkt 2 updof, które dodatkowo podaje się w poz. 69).

Metoda wyłączenia z progresją dotyczy dochodów osiągniętych w ubiegłym roku z pracy najemnej wykonywanej m.in. w: Austrii, Francji, Niemczech, Szwecji, Wielkiej Brytanii.

Gdy zagraniczne dochody nie są zwolnione od podatku na podstawie umowy

Zagraniczne dochody nie są zwolnione od podatku na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, jeśli:

• umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania obowiązująca z krajem, w którym pracownik wykonywał pracę, przewiduje metodę odliczenia proporcjonalnego,
   
• Polska nie ma obowiązującej umowy z krajem, w którym pracownik wykonywał pracę.

W takim przypadku w informacji PIT-11 pracodawca powinien wykazać w:

• poz. 25 - przychód (wynagrodzenie za pracę wykonywaną w Polsce i za granicą, które nie jest zwolnione od podatku, pomniejszone o przychody wolne od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 20 updof),
   
• poz. 26 - koszty ustalone zgodnie z art. 22 ust. 2 updof,
   
• poz. 27 - dochód (kwota z poz. 25 minus kwota z poz. 26),
   
• poz. 29 - zaliczki pobrane przez płatnika i wpłacone do polskiego urzędu skarbowego,
   
• poz. 66 - składki na ubezpieczenia społeczne, podlegające odliczeniu od dochodu (w tym także zagraniczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2a updof, które dodatkowo podaje się w poz. 67),
   
• poz. 68 - składki na ubezpieczenie zdrowotne, podlegające odliczeniu od podatku (w tym także zagraniczne, o których mowa w art. 27b ust. 1 pkt 2 updof, które dodatkowo podaje się w poz. 69).

Metoda odliczenia proporcjonalnego dotyczy dochodów osiągniętych w ubiegłym roku z pracy najemnej wykonywanej m.in. w: Belgii, Holandii, Rosji.

3. Pytania i odpowiedzi

1) W grudniu 2013 r. zakład pracy nie pobrał pracownikowi zaliczki na podatek od dochodu podlegającego opodatkowaniu. Błąd ten stwierdził w styczniu 2014 r. i w miesiącu tym z wynagrodzenia pracownika pobrał (za jego zgodą) zaległą kwotę zaliczki. Czy w PIT-11 za 2013 r. należy tę kwotę uwzględnić?

Tak. Płatnik powinien uwzględnić tę kwotę w PIT-11 za 2013 r.

Pominięcie w informacji PIT-11 za 2013 r. zaliczki pobranej w styczniu 2014 r., ale dotyczącej dochodów uzyskanych w 2013 r. skutkuje powstaniem sytuacji, w której podatnik przenosząc dane z tej informacji do zeznania, nie uwzględni tej zaliczki i niesłusznie zobowiązany będzie dopłacić kwotę odpowiadającą jej równowartości. Należy zatem przyjąć, że w informacji PIT-11 wykazuje się wszystkie zaliczki pobrane i związane z przychodami uzyskanymi w roku, za który składana jest ta informacja.

2) Uczeń uzyskiwał w 2013 r. miesięczne przychody w kwocie niższej niż zryczałtowane koszty uzyskania. Czy w związku z tym w informacji PIT-11 należy wykazać dochód ze znakiem "minus"?

W sytuacji, o której mowa w pytaniu w PIT-11 koszty ogranicza się do wysokości uzyskanego przychodu.

Mimo że za rok podatkowy podatnikowi przysługują pełne koszty uzyskania przychodów, w informacji PIT-11 ujmuje się je w wysokości faktycznie zastosowanej, tj. do kwoty uzyskanego przychodu. W pozycji "dochód" wpisuje się wówczas "0".

3) Do którego urzędu skarbowego zakład pracy obowiązany jest przesłać informację PIT-11 pracownika posiadającego obywatelstwo niemieckie, przebywającego na terytorium Polski dłużej niż 183 dni?

Właściwość urzędu skarbowego należy ustalić po uprzednim rozstrzygnięciu czy podatnik w Polsce podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Szczegóły w dalszej części odpowiedzi.

Zakład pracy przesyła informację PIT-11 do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy:

• według miejsca zamieszkania podatnika albo
   
• w sprawach opodatkowania osób zagranicznych (art. 39 ust. 1 updof).

To który urząd jest właściwy, uzależnione jest od miejsca zamieszkania podatnika. W świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę, która:

1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym (art. 3 ust. 1a updof).

Użycie w tych przepisach spójnika "lub" oznacza, że osoba, która spełnia jedno z kryteriów (lub oba), jest traktowana do celów podatkowych, jako polski rezydent.

Na mocy art. 4a updof, przepisy dotyczące zakresu obowiązku podatkowego ciążącego na podatniku stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Na podstawie art. 4 umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. nr 12, poz. 90), w przypadku wystąpienia kolizji rezydencji wynikających z wewnętrznych przepisów polskich i niemieckich, ostatecznego rozstrzygnięcia dokonuje się, biorąc pod uwagę dodatkowe kryteria według następującej kolejności: miejsce ośrodka interesów życiowych podatnika, miejsce pobytu podatnika, obywatelstwo podatnika, wzajemne porozumienie właściwych organów umawiających się państw.

Pobyt obywatela niemieckiego w Polsce w 2013 r. dłuższy niż 183 dni oznacza, że w świetle art. 3 ust. 1a updof jest on podatnikiem posiadającym miejsce zamieszkania w Polsce. Jeżeli na gruncie regulacji niemieckich jest on podatnikiem posiadającym rezydencję w Niemczech, istnieje konieczność posłużenia się normami kolizyjnymi wynikającymi z umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Jeżeli więc pracownik poinformuje, że jego rezydencja jest w Niemczech i właściwym urzędem jest urząd, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych, to informację roczną PIT-11 płatnik obowiązany jest przesłać do tego urzędu.

4) Zakład pracy pobrał w 2013 r. pomyłkowo zaliczkę na podatek od przychodu zwolnionego od podatku. W jaki sposób można ten błąd skorygować w informacji PIT-11?

W informacji PIT-11 należy wykazać pobraną zaliczkę z pominięciem przychodu, z tytułu którego została ona pobrana.

W części E informacji PIT-11 nie uwzględnia się przychodów wolnych od podatku oraz przychodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku (wyjątkiem są zwolnione od podatku przychody na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych). Przychody zwolnione od podatku powinny być pominięte w PIT-11 niezależnie od tego czy pobrano od nich zaliczkę na podatek, czy takiej zaliczki nie pobrano. W informacji rocznej należy jednak uwzględnić kwoty pobranych zaliczek. Pracownik w zeznaniu rocznym wykaże nadpłatę podatku z tego tytułu i w ten sposób otrzyma zwrot nienależnie pobranej zaliczki.

5) Do którego urzędu skarbowego należy przesłać informację PIT-11 za 2013 r., w przypadku gdy podatnik w trakcie roku zmienił miejsce zamieszkania?

Właściwym jest urząd skarbowy ustalony według miejsca zamieszkania podatnika w ostatnim dniu roku podatkowego.

Informacja PIT-11 umożliwia urzędom skarbowym kontrolowanie poprawności składanych przez podatników zeznań rocznych. Z tego względu powinna ona znajdować się w tym urzędzie skarbowym, w którym podatnik zobowiązany jest złożyć zeznanie. Skoro podatnicy mający miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu) - składają zeznanie do urzędu skarbowego ustalonego według miejsca zamieszkania podatnika w ostatnim dniu roku podatkowego, a gdy zamieszkanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustało przed tym dniem - według ostatniego miejsca zamieszkania na jej terytorium, informacja roczna PIT-11 powinna być przesłana również do tego urzędu.

Kierując się tą regułą, rozstrzygać należy wątpliwości związane z "posiadaniem" przez podatnika różnych miejsc pobytu bądź różnych adresów. Skoro kryterium decydującym jest miejsce zamieszkania podatnika, a nie np. miejsce zameldowania, to właściwym urzędem będzie urząd skarbowy ustalony według miejsca zamieszkania podatnika w dniu 31 grudnia roku podatkowego.

6) W listopadzie 2013 r. postawiono do dyspozycji pracownika wynagrodzenie, którego nie odebrał. W grudniu 2013 r. pracownik zmarł. Nikt nie zgłosił się po odbiór wynagrodzenia. Czy na płatniku ciąży obowiązek sporządzenia informacji PIT-11 i wykazania w niej tego wynagrodzenia?

Tak, płatnik powinien sporządzić informację PIT-11, wykazać w niej przychód, koszty uzyskania oraz pobraną zaliczkę na podatek.

Płatnik obowiązany jest sporządzić informację PIT-11 na imię i nazwisko osoby zmarłej, przesyłając jeden egzemplarz tej informacji do właściwego urzędu skarbowego, a drugi pozostawić w aktach zmarłego.

7) Czy świadczenia z ZFŚS przekazane pracownikowi należy wykazać w PIT-11 jako należności ze stosunku pracy, czy jako przychody z innych źródeł?

Świadczenia z ZFŚS wykazuje się w PIT-11 jako należności ze stosunku pracy.

Przychodami ze stosunku pracy są oprócz wynagrodzeń za pracę także inne przysporzenia majątkowe rzeczowe bądź finansowe otrzymane przez pracownika w związku z łączącym go z pracodawcą stosunkiem pracy. Gdyby nie łącząca strony umowa o pracę, otrzymanie przez pracownika świadczeń z ZFŚS byłoby niemożliwe. Ich przyznanie jest zatem ściśle związane ze źródłem przychodów określonym w art. 10 ust. 1 pkt 1 updof, tj. z przychodami ze stosunku pracy. Świadczenia te należy więc wykazać w PIT-11 w pozycji przeznaczonej dla należności ze stosunku pracy.

8) Czy pracownikowi zatrudnionemu dodatkowo na umowę o pracę w innym zakładzie pracy, w PIT-11 należy zaznaczyć, że przysługują mu koszty uzyskania przychodów z tytułu więcej niż jednego stosunku pracy?

Jeżeli pracownik zawarł z danym zakładem pracy jeden stosunek pracy, to ten zakład pracy (płatnik) w PIT-11 powinien zaznaczyć, że pracownikowi przysługują koszty uzyskania przychodów z jednego stosunku pracy.

W PIT-11 wykazuje się koszty uzyskania przychodów potrącone od przychodów ze stosunku pracy uzyskanych przez pracownika w danym zakładzie pracy. Skoro zakład pracy zawarł z pracownikiem jedną umowę o pracę, w PIT-11 należy zaznaczyć kwadrat dotyczący kosztów uzyskania przychodów z jednego stosunku pracy. Gdyby z pracownikiem zawarto więcej niż jedną umowę o pracę, wówczas należałoby zaznaczyć kwadrat dotyczący kosztów uzyskania przychodów z więcej niż jednego stosunku pracy.

9) Czy składkę na ubezpieczenie zdrowotne wykazuje się w PIT-11 w wysokości 9% podstawy jej wymiaru, czy 7,75%?

Składkę zdrowotną wykazuje się w PIT-11 w wysokości 7,75% podstawy jej wymiaru.

W informacji PIT-11 wykazuje się składkę na ubezpieczenie zdrowotne podlegającą odliczeniu od podatku. Będzie to więc składka w wysokości 7,75% podstawy jej wymiaru.